Moderner pachtdecreet moet eigenaars, jonge boeren en natuur ten goede komen

De meerderheid in het Vlaams Parlement heeft een akkoord bereikt over een nieuw pachtdecreet. Vlaams Parlementslid Bart Dochy (CD&V) maakte het nieuws bekend in de commissie Landbouw en het werd intussen bevestigd door Open VLD en N-VA. 'Ik kan u meedelen dat we dinsdag ondanks andere beslommeringen (het dossier over de Ventilus-hoogspanningslijn, red.) tot een definitief akkoord gekomen zijn om de pachtwet af te werken. We zullen de teksten straks indienen in het parlement', zei Dochy.

De bedoeling was de pachtwetgeving te moderniseren. Na de regionalisering waren de pachtregels nog niet omgezet in een decreet, zoals de Vlaamse wetgeving heet. Bovendien voorzag de wetgeving nog in de mogelijkheid van mondelinge pachtovereenkomsten. Voortaan worden schriftelijke contracten tussen grondeigenaar en pachter de regel, wat een hoop disputen bij de vrederechter moet voorkomen.

Sneller opzeggen

In het decreet wordt gewerkt met periodes van negen jaar. Daarna kunnen de eigenaar en de pachter de overeenkomst stopzetten. Na 18 jaar kan de eigenaar dat eenzijdig doen. 'Vroeger was dat 27 jaar, terwijl de pachter nadien het voorrecht had om de grond te kopen', zegt Vlaams Parlementslid Steven Coenegrachts (Open VLD). 'Omdat mensen hun grond voor lange tijd kwijt dreigden te zijn en na de pacht niet konden kiezen aan wie ze verkochten, schrok het hen af die te verpachten. Dat verhinderde de toegang van jonge landbouwers tot gronden.'

'De landbouwer werd erg beschermd in de oude pachtwet, waardoor eigenaars van gronden naar andere instrumenten dan pacht grepen', zegt N-VA-parlementslid Cathy Coudyser.

Ook belangrijk voor jonge boeren is dat de overeenkomst na het pensioen van de pachter makkelijker opgezegd kan worden. Een eigenaar kon dat al doen, maar moest zelf bewijzen dat de pachter met pensioen was. De bewijslast wordt nu omgedraaid. De pachter moet bewijzen dat hij niet met pensioen is als hij de grond wil blijven gebruiken.

Natuur

De hervorming komt behalve jonge landbouwers ook de natuur ten goede. In groene bestemmingen - plaatsen waar geboerd wordt midden in de natuur - zal de lopende pacht makkelijker kunnen worden opgezegd als eigenaars, particulieren of de overheid natuur en bos willen realiseren. Nieuw is dat ook de pachter - vaak landbouwers - zich ertoe kan verbinden natuur te creëren.

In ruil voor natuurontwikkeling kan de pachter subsidies van Europa en Vlaanderen krijgen. 'Voor de liberalen was het belangrijk dat landbouwers een partner worden van de natuur. We geven hen de kans om zelf natuur te realiseren en zo de opzeg van pacht te vermijden', zegt Coenegrachts.

Bescherming pachter

Dat een pacht sneller opgezegd kan worden in groene bestemmingen, is belangrijk voor minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA). Vlaanderen staat nog een heel eind van de ambitie om tegen 2024 4.000 hectare bos te creëren. Demir wees er vaak op dat de huidige pachtregels een obstakel vormden. Nu moet Vlaanderen na de aankoop van gronden vier jaar wachten voor een lopende pacht beëindigd kan worden en bomen geplant kunnen worden. De termijn wordt naar drie maanden plus een opzegvergoeding gebracht.

Bij het eenzijdig opzeggen van de pacht mag de landbouwer evenwel geen te zware impact ondervinden. Als het om een huiskavel gaat of de pacht meer dan 20 procent van het areaal van de boer uitmaakt, kan een overheid niet zomaar ingrijpen op de pacht. 'Zo vermijden we dat het landbouwbedrijf in het gedrang komt en bieden we de sector rechtszekerheid. Het akkoord is een nieuwe stap om het conflict tussen landbouw en natuur te overstijgen', verwijst Coenegrachts naar het verhitte debat over het stikstofakkoord en het zevende mestactieplan.

Met het akkoord is een belangrijke landbouwhorde in de meerderheid genomen. De regering onderhandelt binnenkort over heikele dossiers zoals de reductie van de methaanuitstoot en geen groener landbouwbeleid op vraag van Europa. Ook het stikstofakkoord komt opnieuw op tafel. De onderhandelingen over het mestactieplan zijn tijdelijk uitbesteed aan landbouw- en natuurorganisaties.

BRON: De Tijd